Türkiye’nin milli imkânlarla ürettiği özellikle İnsansız Hava Araçları (İHA) ve zırhlı araçlar, operasyonlarda etkin bir şekilde kullanıldığı için birçok ülkeden silah siparişi alınmıştır. PKK terör örgütü ile mücadelede Irak ve Suriye operasyonlarında kullanılan milli silahların sayısı her geçen gün daha da artmaktadır. İşte bu açıdan değerlendirme yapıldığında Türkiye’nin Suriye operasyonları esnasında yaptığı askeri harcamalar silah endüstrisini geliştirme anlamında çok büyük bir yük getirmemektedir.
Türkiye’nin asıl ciddi sorunu sayısı 4 milyonu aşan mültecilerdir. Bunların barınma, iaşe, eğitim ve sağlık harcamalarını neredeyse tek başına karşıladığı için ekonomik olarak zorlanmaktadır. Fakat bir İslam ülkesi olarak gösterilen misafirperverlik ve dayanışma dünyada emsalsizdir.
İşte toplantı esnasında bu hususlar da dile getirilen konular arasındaydı. Elbette sadece ekonomik değil sosyal ve siyasi değerlendirmelerde yapıldı. Bu çerçevede Suriye’nin geleceği konusunda iyimser bir hava olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Son oturumda Türk-Arap ilişkileri konusunda da sorularım oldu. Zira yıllarca Türkiye’de Arap düşmanlığı yapılmış buna karşılık Arap dünyasında da güçlü bir şekilde Türk düşmanlığı yaygınlaştırılmıştı. Hac gibi dini ibadetler esnasında Türkler ve Araplar yöneticilerin kendilerini nasıl aldattığını ancak fark edebildiler. Fakat bu toplantılar gibi yapılan yoğun temaslar kardeşlik duygularının pekiştirilmesi açısından son derece yararlı olmaktadır.
İşte Suriye’de cereyan eden olayları değerlendirirken belki de üzerinde durulması gereken en önemli husus budur. Türk-Arap kardeşliği sayesinde siyasi olarak aşılamayacak hiçbir engel yoktur. Bölgenin en hâkim iki unsuru olan Türkler ve Araplar işbirliği yapabildikleri takdirde Batı dünyasından, İsrail, ABD ve İran tarafından gelecek bütün tehditleri kolayca bertaraf edileceğinden şüphe duyulmamalıdır.
Yeter ki “ancak mü’minler kardeştir” ayetine uygun olarak hareket etsinler ve ırkçılık silahıyla birbirlerini vurmasınlar. Yaşanan musibetler ve acı olaylar maddi kayıplara yol açmış olsa bile özellikle Türkiye ve Suriye halkları arasında çok güçlü bir kardeşlik bağı oluşturduğu kesindir. Bunun için milyarlarca dolar harcansa ucuz düşer, vesselam…