Berfin Bitirim-Muhabir
Mayıs 2024, gökyüzü için unutulmaz bir dönemdi ve Haziran'da da gökyüzünde ilginç olaylar yaşanacak. Gece gökyüzünü aydınlatan kuzey ışıkları bu ay da gökyüzündeki yerini alacak gibi görünüyor. Mayıs ayının inanılmaz ışık gösterilerinden sorumlu olan devasa güneş lekesi AR 3664 yine yapacak yapacağını. Tolkienesque bir büyücü gibi yeniden dirilen bu güneş devi, yeni bir isimle geri dönüyor. Bundan sonra AR 3697 olarak bilinecek.
Güneşin uzak tarafında iki hafta geçirdikten sonra, bu bölge 27 Mayıs Pazartesi günü yeniden ortaya çıktı. Gerçek bir diva gibi giriş yapan güneş lekesi, hemen bir X-sınıfı güneş patlaması gerçekleştirerek dikkatleri üzerine çekti ve iki gün sonra ikinci bir patlamaya daha neden oldu.
JEOMANYETİK FIRTINAYA NEDEN OLACAĞI DÜŞÜNÜLÜYOR
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin (NOAA) Uzay Hava Tahmin Merkezi'ne göre, daha yakın tarihli patlamayla ilişkili bir koronal kütle atımı (CME), 31 Mayıs gecesi ve 1 Haziran’ın sabah erken saatlerde Dünya'nın manyetik alanını güçlendirecek. Bunun, daha güçlü auroralar üretebilecek, ancak düşük enlemlerde görünmesi pek olası olmayan, G1 ila G2 arasında derecelendirilen küçük ila orta şiddette bir jeomanyetik fırtınaya neden olması bekleniyor.
Koronal kütle atımları, güneşin koronası’ndan plazma ve manyetik alanın patlamalarıdır ve doğru şekilde yönlendirildiğinde, Dünya'nın manyetosferiyle çarpışarak gece gökyüzünde yoğun renkli gösteriler tetikleyebilir. Geçen ay, AR 3664, gezegeni en az beş ardışık CME ile bombardımana tutarak 20 yılı aşkın süredir ilk kez G5 seviyesinde bir jeomanyetik fırtınaya neden oldu.
4-6 HAZİRAN ARALIĞINA DİKKAT ÇEKİLDİ
Haziran ayında bu düzeyde bir yoğunluk yaşayıp yaşamayacağımız henüz belli değil, ancak en iyi şansımız 4-6 Haziran tarihleri arasında olacak. Bu dönemde AR 3697, Güneş’in merkezinin hemen sağında yer alacak. Bu konumda, güneş lekesi Dünya ile manyetik olarak bağlantılı olacak, yani herhangi bir patlama doğrudan bize yönlendirilebilir.
Neyse ki, bu dönem Haziran’ın yeni ay evresiyle çakışıyor, bu da gökyüzünün en karanlık olduğu zamanlar anlamına geliyor, dolayısıyla bize ulaşan herhangi bir güneş fırtınası ekstra görünür olacak. Ancak, bu dönem için şu anda bir tahmin bulunmuyor, bu yüzden bu ay ne tür kuzey ışıkları göreceğimizi kesin olarak söylemek imkansız.
GÜNEŞ DAHA AZ AKTİF
Güneş lekesinin birkaç hafta önce G5 seviyesinde bir fırtına gerçekleştirdikten sonra daha az aktif olduğu ve şu anda Mayıs ortasına kıyasla daha az X-sınıfı patlama ürettiği. Bu nedenle, o zamanlar kadar güçlü veya yaygın bir şey görmemiz pek olası değil, ancak AR 3697'nin hala X-sınıfı patlamalar üretebilme kapasitesine sahip olduğu gerçeği, hiçbir şeyi göz ardı edemeyeceğimiz anlamına geliyor.
Geçen ayın inanılmaz göksel performansının tekrarı olacaksa, bu neredeyse kesinlikle önümüzdeki Salı ve Perşembe arasında gerçekleşecek.
